Câu hỏi

Bạn đọc Tường Minh hỏi: Gia đình tôi có mua một chiếc xe ô tô, do thiếu một phần tiền nên tôi có vay vốn ngân hàng, phía ngân hàng thông báo trước khi giải ngân, tôi phải mua bảo hiểm. Cho hỏi, yêu cầu trên của ngân hàng có đúng hay không?

Trả lời

Bạn Tường Minh thân mến. Câu hỏi của bạn về việc ngân hàng yêu cầu mua bảo hiểm nhưng bạn không nói rõ là bảo hiểm gì. Vậy nên Infair xin phân ra các trường hợp và trả lời bạn như sau:

Các loại bảo hiểm thông dụng bán kèm gói tín dụng

Khi vay vốn, ngân hàng yêu cầu người vay hoặc người có tài sản thế chấp phải mua bảo hiểm cho người hoặc tài sản thế chấp. Đây là những loại hình bảo hiểm thông dụng được bán kèm khi ngân hàng ký hợp đồng tín dụng với người vay vốn. Đó là,

Bảo hiểm cháy nổ

Bảo hiểm cháy nổ đi kèm khoản vay có tài sản thế chấp là các công trình xây dựng công nghiệp như nhà xưởng, gara, dây chuyền máy móc…

Bảo hiểm trách nhiệm vật chất xe cơ giới

Bảo hiểm trách nhiệm vật chất xe cơ giới đối với khoản vay mua xe ô tô mà thế chấp bằng xe ô tô.

Bảo hiểm nhân thọ

Bảo hiểm nhân thọ mua kèm đối với các khoản vay không có tài sản bảo đảm (tín chấp).

Bảo hiểm vận chuyển hàng hóa

Bảo hiểm vận chuyển hàng hóa đối với khoản vay thế chấp bằng hàng hóa có di chuyển trong thời gian tài sản được thế chấp, cầm cố.

Vay vốn có phải mua bảo hiểm không?

Theo luật dân sự và Luật kinh doanh bảo hiểm 2000, Luật sửa đổi bổ sung Luật kinh doanh bảo hiểm 2010 và sắp tới đây là Luật kinh doanh bảo hiểm 2022 có hiệu lực từ ngày 1 tháng 1 năm 2023 thì việc mua bảo hiểm phải tự nguyện, trên cơ sở nhu cầu và khả năng tài chính của khách hàng, nghiêm cấm ép buộc khách hàng giao kết hợp đồng bảo hiểm.

Vậy trường hợp nào phải và không phải mua bảo hiểm?

Vay mua ô tô có phải mua bảo hiểm không?

Trường hợp 1

Nếu người vay thế chấp bằng xe ô tô. Để đảm bảo ngân hàng thu hồi vốn khi tài sản là chiếc xe ô tô thế chấp xảy ra rủi ro, việc người vay mua bảo hiểm cho xe ô tô là hợp lý và là điều kiện bắt buộc trước khi giải ngân. Người mua bảo hiểm còn phải chuyển quyền thụ hưởng cho ngân hàng trong thời gian vay vốn.

Trường hợp 2

Nếu người vay mua xe ô tô nhưng tài sản thế chấp bằng nhà đất thì người vay không phải mua bảo hiểm cho xe ô tô. Ngân hàng không được yêu cầu hay ép người mua phải mua bảo hiểm cho xe ô tô trong trường hơp này.

Trường hợp 3

Người vay được yêu cầu mua bảo hiểm nhân thọ trước khi giải ngân?

Việc mua bảo hiểm nhân thọ tuy có ảnh hưởng đến khoản vay nếu người vay bị rủi ro làm mất hoặc gián đoạn khả năng trả nợ nhưng không làm ảnh hưởng tới khả năng hồi vốn thông qua tài sản thế chấp là xe ô tô hoặc đối với tài sản thế chấp là nhà đất.

Như Infair dẫn Luật dân sự và Luật kinh doanh bảo hiểm ở trên, đồng thời theo Luật cạnh tranh 2018 thì các bên không được thỏa thuận nhằm hạn chế cạnh tranh và hạn chế quyền lợi của người tiêu dùng. Do đó, ngân hàng không được yêu cầu người vay phải mua bảo hiểm nhân thọ trong trường hợp vay vốn mua xe ô tô hay các trường hợp vay vốn khác có tài sản thế chấp.

Thống đốc Ngân hàng Nhà nước chỉ đạo

Cơ quan thanh tra giám sát ngân hàng Nhà nước Việt nam đã nhiều lần nhắc nhở, các ngân hàng thương mại không được ép khách hàng mua bảo hiểm không bắt buộc khi vay vốn.

Theo Vneconomy, ngày 16/8/2022, trong văn bản trả lời đại biểu Quốc hội, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước đã nêu rõ quan điểm về tình trạng ngân hàng thương mại bắt buộc khách hàng mua bảo hiểm khi vay vốn. Theo Thống đốc, ngân hàng không được bắt buộc khách hàng mua bảo hiểm.

Tuy nhiên, người vay cần phải xem tùy trường hợp và loại hình bảo hiểm như Infair có trả lời chi tiết bạn đọc Tường Minh ở trên.