Khi khách hàng bị tổn thất, người đầu tiên có mặt để làm thủ tục giám định hiện trường và hướng dẫn khách hàng thủ tục để được bồi thường bảo hiểm là giám định viên. Thông thường các giám định viên sẽ trấn an, động viên khách hàng trước những mất mát và chấn động tinh thần sau vụ tai nạn, sau đó hướng dẫn khách hàng các thủ tục cần thiết để được bảo hiểm bồi thường.
Hiện nay quy trình giám định bồi thường của các công ty bảo hiểm đều sai luật và trái với chính quy tắc bảo hiểm của doanh nghiệp bảo hiểm, gây khó khăn cho khách hàng và khiến nhiều vụ bồi thường khó thực hiện, cuối cùng khách hàng là người bị thiệt hại. Hơn thế nữa, công ty bảo hiểm lại dựa vào chính hành vi trái luật và trái hợp đồng/quy tắc bảo hiểm của chính công ty mình để hại quyền lợi của khách hàng (giảm trừ/chế tài, từ chối bồi thường).
Hiện nay có hai loại vi phạm trong việc yêu cầu hồ sơ bồi thường của khách hàng mà tất cả các công ty bảo hiểm đang cố tình làm sai, đó là yêu cầu khách hàng cung cấp hồ sơ tai nạn của cơ quan công an và không được tự ý thương lượng với bên thứ ba.
1.Yêu cầu khách hàng cung cấp hồ sơ công an
Mục đích của việc yêu cầu hồ sơ công an là để doanh nghiệp bảo hiểm xác định nguyên nhân tai nạn/tổn thất của các bên liên quan. Tuy nhiên luật kinh doanh bảo hiểm quy định doanh nghiệp bảo hiểm có nghĩa vụ giám định để xác định nguyên nhân tổn thất, dù có hồ sơ công an hay không. Hồ sơ công an (nếu có) chỉ là một nguồn tài liệu tham khảo để doanh nghiệp bảo hiểm thực hiện nghĩa vụ giám định tổn thất, nếu không có nguồn tài liệu này doanh nghiệp bảo hiểm phải tự xác minh. Không có chuyện doanh nghiệp bảo hiểm lấy lý do không đủ năng lực giám định nếu không có hồ sơ công an nên không bồi thường, trong khi vẫn có năng lực thu phí bảo hiểm của khách hàng.
Chính trong quy tắc bảo hiểm của doanh nghiệp bảo hiểm cũng quy định doanh nghiệp bảo hiểm phải tự thu thập hồ sơ công an trong trường hợp tai nạn có công an giải quyết, và tất cả các mục hồ sơ giải quyết của cơ quan công an đều được ghi chú là “nếu có” trong quy tắc bảo hiểm.
Ngoài ra, quy định pháp luật hiện nay gồm nghị định 03/2021/NĐ-CP quy định về bảo hiểm bắt buộc trách nhiệm dân sự chủ xe cơ giới và Thông tư 63/2019/TT-BCA quy định quy trình giải quyết tai nạn giao thông của lực lượng cảnh sát giao thông đường bộ quy định rõ cơ quan công an chỉ cung cấp hồ sơ cho doanh nghiệp bảo hiểm trong trường hợp tai nạn có người tử vong và chỉ trong nghiệp vụ bảo hiểm trách nhiệm dân sự.
Do vậy, yêu cầu khách hàng cung cấp hồ sơ công an của doanh nghiệp bảo hiểm là trái luật và vi phạm chính quy tắc bảo hiểm của doanh nghiệp bảo hiểm. Nhân viên giám định của doanh nghiệp đã đến hiện trường lập biên bản vụ việc lại không được doanh nghiệp tin cậy, đòi hồ sơ công an mà không cần biết cơ quan công an có chứng kiến và có giải quyết vụ tai nạn hay không.
Khi bị giám định viên yêu cầu cung cấp hồ sơ công an, bạn hãy chỉ cho giám định viên thấy sự sai trái và bác bỏ yêu cầu này, yêu cầu gạch bỏ mục này trong tờ giấy hướng dẫn thu thập tài liệu hồ sơ bồi thường. Yêu cầu doanh nghiệp bảo hiểm hiểm ra văn bản chỉ rõ điều khoản nào của quy tắc bảo hiểm yêu cầu khách hàng cung cấp hồ sơ công an và làm thế nào để cơ quan công an dám vi phạm pháp luật cung cấp hồ sơ tai nạn cho chủ xe.
Ví dụ về tờ hướng dẫn thu thập hồ sơ của Bảo Việt và PVI
2. Yêu cầu khách hàng không được tự ý thoả thuận với bên thứ ba có lỗi
Đây lại là một yêu cầu trái luật và trái quy tắc bảo hiểm. Việc các bên liên quan đến vụ tai nạn giao thông thoả thuận với nhau là quyền và nghĩa vụ quy định trong luật dân sự. Doanh nghiệp bảo hiểm không được phép ngăn cản việc thoả thuận này. Doanh nghiệp bảo hiểm chỉ có quyền yêu cầu chủ xe bảo lưu quyền đòi bên thứ ba có lỗi cho mình, theo đó doanh nghiệp bảo hiểm phải có nghĩa vụ hướng dẫn chủ xe thoả thuận đảm bảo không làm mất quyền đòi bên thứ ba cho mình.
Nhưng thực tế các bên thường tự thoả thuận dân sự trước khi cơ quan công an ra biên bản giải quyết tai nạn (nếu có công an giải quyết), và việc thoả thuận này có thể làm mất quyền đòi bên thứ ba. Vậy phải làm thế nào.
Như mục 1 đã nêu doanh nghiệp bảo hiểm phải có nghĩa vụ xác định nghiên nhân tổn thất, không được yêu cầu hồ sơ công an. Xác định nguyên nhân tổn thất chính là việc xác định lỗi của các bên liên quan.
Ngoài ra, điều 49 luật kinh doanh bảo hiểm quy định doanh nghiệp bảo hiểm chỉ được thế quyền người được bảo hiểm đòi bên thứ ba có lỗi sau khi đã bồi thường hoặc xác nhận sẽ bồi thường. Chưa bồi thường hoặc chưa xác nhận trách nhiệm bồi thường thì không được đề cập đến việc thế quyền đòi bên thứ ba.
Do vậy, để nhận được quyền đòi bên thứ ba từ người được bảo hiểm, khi nhận được thông báo tai nạn của khách hàng, doanh nghiệp bảo hiểm phải cử người đến ngay hiện trường để giám định, lập biên bản hiện trường xác định nguyên nhân tai nạn. Trong trường hợp xác định thiệt hại có lỗi của bên thứ ba, giám định viên lập tức hướng dẫn khách hàng thoả thuận để bảo lưu quyền đòi bên thứ ba cho doang nghiệp bảo hiểm và cảnh báo rõ bằng văn bản việc khách hàng không bảo lưu quyền đòi bên thứ ba, doanh nghiệp bảo hiểm có thể giảm trừ 100% số tiền bồi thường thuộc trách nhiệm của bên thứ ba.
Nếu lỡ thoả thuận với bên thứ ba và bị doanh nghiệp bảo hiểm chế tài lỗi tự thoả thuận, bạn hãy chứng minh doanh nghiệp bảo hiểm đã vi phạm luật kinh doanh bảo hiểm và chính quy tắc bảo hiểm của doanh nghiệp để bác bỏ việc bị giảm trừ bồi thường do lỗi này. Đến nay đã có không ít bản án xử doanh nghiệp bảo hiểm thua kiện trong các vụ giảm trừ bồi thường do khách hàng tự thoả thuận với bên thứ ba, quan điểm của toà án luôn đứng về phía người được bảo hiểm với các quan điểm:
- Doanh nghiệp bảo hiểm chưa bồi thường nên chưa được đòi thế quyền
- Doanh nghiệp bảo hiểm không hướng dẫn khách hàng thủ tục bảo lưu quyền đòi bên thứ ba nên không được áp dụng giảm trừ bồi thường
Infair.com.vn
